Sepehr

Sepehr

CONSTRUCTION AGILE MARKETING

CONSTRUCTION AGILE MARKETING

محمود حسابی دانشمند، محقق و استاد برجسته ایرانی در دانشگاه تهران بود که عنوان «پدر فیزیک نوین و مهندسی در ایران» را به خود اختصاص داد. دکتر محمود حسابی متولد بهمن 1281 (1903میلادی) و درگذشته مرداد 1371 (1992 میلادی) است. نام اصلی وی محمود خان میرزا حسابی است اما به استاد حسابی معروف است. او فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش و مؤسس دانشگاه فیزیک در ایران بود.

بیوگرافی

محمود حسابی از مادر و پدری تفرشی در تهران به دنیا آمد. چهار سال اول دوران کودکی خود را در تهران گذراند و تحصیلات ابتدایی خود را در هفت سالگی در بیروت با فقر و مصیبت دوری از وطن در مدرسه کشیش فرانسوی آغاز کرد. هم زمان ادبیات فارسی و علوم دینی را نزد مادرش فرا گرفت. قرآن و حافظ را حفظ کرد. وی همچنین اشراف کاملی در بوستان، گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی کتب مولوی داشت. حسابی با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب آشنا بود. او در نواختن ویولن و پیانو مهارت داشت. او در چندین زمینه ورزشی مانند کسب گواهینامه نجات غریق در شنا در نوجوانی در بیروت به موفقیت دست یافت. او در بیمارستان‌های دانشگاه ژنو درگذشت. آرامگاه خانوادگی وی در شهرستان تفرش قرار دارد. همچنین اداره حمل و نقل جمهوری اسلامی ایران نام دکتر حسابی را بر روی یکی از کشتی‌های ناوگان خود قرار داد.

تحصیلات

تحصیلات متوسطه را در آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلات مدارس فرانسوی زبان بیروت آغاز کرد. از این رو دو سال در خانه درس خواند. پس از آن تحصیلات خود را در کالج آمریکایی بیروت ادامه داد. در هفده سالگی لیسانس ادبیات و در نوزده سالگی لیسانس زیست شناسی گرفت. پس از آن از رشته مهندسی عمران دانشگاه فرانسه در بیروت فارغ التحصیل شد. در این مدت با اشتغال در برنامه ریزی و احداث بزرگراه به تکمیل درآمد خانواده کمک کرده است.
او همچنین تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های پزشکی، ریاضیات و ستاره شناسی دریافت کرد.
او در دانشگاه‌های سوربن فرانسه تحصیل و تحقیق کرد. در سال 1927 میلادی در سن 25 سالگی دایره‌المعارف فیزیک خود را با پایان نامه‌ای تحت عنوان “سلول‌های فوتوالکتریک حساس‌تر هستند” ارائه داد و جوایز زیادی نیز به او اهدا کرد.

  •  لیسانس ادبیات از دانشگاه آمریکایی بیروت
  •  لیسانس مهندسی عمران از دانشگاه فرانسوی بیروت
  •  لیسانس ریاضیات، نجوم و زیست شناسی از دانشگاه آمریکایی بیروت
  •  لیسانس مهندسی برق از دانشکده مهندسی برق پاریس
  •  لیسانس مهندسی معدن از Mines ParisTech پاریس
محمود حسابی دانشمند

مواضع سیاسی

وی در دوره اول، دوم و سوم سنای ایران به عنوان سناتور ایران منصوب شد. وی همچنین وزیر آموزش و پرورش کابینه نخست وزیر محمد مصدق در سال‌های 1951- 1952 میلادی بود.

فعالیت‌های اجتماعی و شغلی

با اینکه شرایط ادامه تحصیل در خارج از کشور را داشت، اما به ایران بازگشت و با تألیف ده‌ها کتاب، به تأسیس دانش نوین و تأسیس مدرسه عادی، مؤسسه آموزش عالی، دانشکده‌های فنی و علوم در دانشگاه تهران پرداخت. مجموعه مقالات علمی و اداری – اولین نقشه برداری فنی و تخصصی کشور ایران (راه بندرلنگه به بوشهر) – اولین راه‌سازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشک) – اولین مدارس عشایری ایران را تأسیس کرد. – مدرسه عادی عالی (موسسه آموزش عالی) را تأسیس کرد. – ساخت اولین رادیو ایران – راه اندازی اولین آنتن فرستنده در ایران – راه اندازی اولین مرکز لرزه نگاری در ایران – راه اندازی اولین راکتور اتمی سازمان انرژی اتمی ایران – راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران – محاسبه و تعیین ساعت رسمی ایران – اولین بیمارستان خصوصی ایران را با نام بیمارستان گوهرشاد تأسیس کرد. – ایجاد انجمن‌های زبان فارسی و حضور در تأسیس فرهنگستان ایرانیان – تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران – تأسیس دانشکده فنی دانشگاه تهران – تأسیس دانشکده علوم در دانشگاه تهران – تشکیل شورای عالی فکری – راه اندازی بخش مرکزی ساخت عدسی اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران – راه اندازی بخش آکوستیک در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام‌های موسیقی ایرانی به روش علمی – تأسیس انجمن موسیقی ایران و مرکز تحقیقات موسیقی – ایجاد و برنامه آموزشی جدید برای دبستان و دبیرستان – تأسیس مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران – تأسیس مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران – تأسیس سازمان انرژی اتمی ایران – تأسیس اولین رصدخانه مدرن در ایران – راه اندازی مرکز مدرن ماهواره های تعقیب و گریز در شیراز – مشارکت در راه اندازی مرکز اسدآباد در مخابرات همدان – تشکیل کمیته تحقیقات در فضای ایران – ایجاد اولین ایستگاه‌های هواشناسی ایران (ساختمان موسسه آموزش عالی در گالری دانشگاه تهران) – ایجاد اساسنامه و تأسیس مؤسسه ملی استاندارد – تنظیم مقررات کارخانجات نساجی ایران و رساله‌ای در مورد چگونگی حمایت دولت از رشد این صنعت – تأسیس واحد تحقیقات صنعتی سقدا (تحقیق و فناوری در الکترونیک، فیزیک، فیزیک نوری، هوش مصنوعی) – راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در کشور – ایجاد اولین کارگاه‌های تجربی علمی کاربردی در ایران – ایجاد اولین آزمایشگاه های علوم پایه در ایران – تاسیس واحد تحقیقات صنعتی سقدایی – تشکیل و ریاست کمیته تحقیقات ایران 1360

جوایز و افتخارات

1349- دریافت عنوان ((استاد ممتاز دانشگاه تهران)) 1365- برگزاری همایش سالانه فیزیک در سال 1365 در ایران بزرگداشت محمود حسابی. نشان فرانسوی لژیون افتخار در فرانسه

موزه دکتر حسابی

اندکی پس از درگذشت دکتر حسابی در سال 1372، خانه او تبدیل به موزه ای می شود که در آن اشیاء شخصی، اسناد علمی و آموزشی، نشان‌ها، تقدیرنامه ها، عکس‌های قدیمی، متن سخنرانی‌ها، نوشته‌ها در آن به نمایش گذاشته شده است. خانه او در محلی قرار دارد که در گذشته به آن چهارراه حسابی می‌گفتند.

بحث در مورد جایگاه علمی و فرهنگی

پس از مرگ وی، داستان‌های اغراق آمیزی درباره آثار خاص و جایگاه علمی و ارتباطات او توسط دانشمندانی مانند آلبرت انیشتین در رسانه‌های ایران منتشر شده است که مورد انتقاد برخی قرار گرفته است. برخی از این بحث‌ها به شرح زیر است: – همکاری و رابطه او با آلبرت انیشتین – مقاله مشترک آن‌ها – او تنها شاگرد ایرانی آلبرت انیشتین بود – بزرگترین فیزیکدان ایرانی بودن – مرد علمی سال – داشتن یک نظریه مدرن و اثبات شده فیزیک – تخصص در زمینه‌های مختلف همچنین نظر او در مورد زنان و امتناع از اعطای بورسیه تحصیلی به آلنوش تریان برای خود بحث‌هایی داشت. برخی از دانشگاهیان مانند رضا منصوری، مهدی زارع و ضیاء موحد درباره او اغراق می‌کنند. شخص دیگری مانند مهدی گلشنی علاوه بر اینکه در مورد او از اغراق و البته انتقادهای تند انتقاد می‌کند، او را یک فیزیکدان متفکر می‌دانست. استادیار ناصر مقبلی و همچنین دستیار دکتر محمود حسابی خدمات وی را در راه پیشرفت و به روز رسانی حوزه علمی ایران بسیار ارزشمند دانست. او همچنین می‌داند که تلاش برای حفظ خاطره‌اش در ذهن ما درست است. ایرج حسابی فرزند دکتر حسابی این انتقادات را رد کرده است. او در مصاحبه خود گفت که پدرش هیچ عکسی با آقای آلبرت انیشتین ندارد.
جوانی محمود حسابی

آثار

آثار به جا مانده از وی در زمینه‌های فیزیک، زبان فارسی و پژوهش‌های فرهنگی شامل 21 کتاب و مقاله است. بیشترین تأثیرات او به شرح زیر است: – کتاب‌های فیزیک دبیرستان 1939. – کتاب در تفسیر امواج دوبر در شش پایان نامه، دانشگاه تهران 1346. – مقاله ذرات پیوسته، در مجله آکادمی علوم آمریکا در سال 1947. – مقاله نظری برای اثبات این است که ذرات باردار جرم بیشتری دارند و در مقایسه با الکترون، گزارش انتشار انجمن فیزیک آمریکا در سال 1948، توسط نور انجام شده است. – مقاله مدل ذرات گسترده بی نهایت، مجله فیزیک فرانسه در سال 1957. – فیزیک نوری الکترونیکی دانشگاه تهران در سال 1340. – رساله در تئوری ذرات بی‌نهایت گسترده. – پسوندهای فارسی و گشوزه (پیشوند و پسوند) ۱۳۶۸. – فرهنگ حسابی (انگلیسی به فارسی).