تست بتن غیر مخرب نوعی آزمایش است که جهت کنترل کیفیت بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ارزیابی به منظور تشخیص موقعیت سازه و همچنین وجود هر نوع ایراد در آن انجام می‌شود. علاوه بر آن از این نوع ازمایش برای شناسایی دلایل ایجاد آسیب، تعیین تقریبی عمرسازه و مشخص کردن میزان آسیب احتمالی استفاده می‌گردد. آزمایش بتن غیر مخرب به دلیل ایجاد کمترین آسیب و تخریب در سازه بسیار مورد توجه مهندسان و متخصصان این حوزه قرار گرفته است. همچنین این نوع ارزیابی در عین تخریب بسیار اندک، اطلاعات مفید و جامعی در اختیار افراد قرار می‌دهد.
لازم به ذکر است که انواع تست بتن غیر مخرب با استفاده از علائم و نشانه‌ها و بدون بهره‌گیری و دخالت مکانیسم‌های خرابی قابل انجام هستند. به این معنی که از هیچ‌نوع عامل تخریب و ویران‌کننده‌ای برای انجام تست استفاده نمی‌شود.
هدف از انجام تست بتن غیر مخرب چیست؟
به طور کلی هدف از انجام تست بتن غیر مخرب تعیین کیفیت سازه، کیفیت پیوستگی مصالح به کار رفته در آن است. از دیگر اهداف انجام این نوع آزمایش تعیین خواص مکانیکی مصالح می باشد. به این معنی که میزان مقاومت کششی، شکل‌پذیری، مقاومت تسلیم، سختی شکست از مکانیسم‌های مخرب و مقاومت فشار مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
فواید استفاده از تست بتن غیر مخرب
اجرا کردن انواع تست بتن غیر مخرب از امنیت بالایی برخوردار می‌باشد. همچنین احتمال آسیب به سازه و افرادی که تست را اجرا می‌دهند. تقریباً صفر است. علاوه بر آن برای اجرایی کردن فرایند این نوع ارزیابی نیازی به صرف هزینه‌های بالا نیست.
همچنین این نوع تست یک عامل بسیار مهم برای رفع خطرات و مشکلات سازه در صورت فرسودگی آن است. تست‌های مربوطه اطلاعات بسیار مهم و دقیقی در اختیار مهندسان قرار می‌دهند. بنابراین مهندسان می‌توانند در مواجه با مشکلات سازه و در موقعیت‌های مختلف بهترین راهکار را در پیش بگیرند. به طور کلی از ارزیابی مربوط به بتن غیر مخرب می‌توان به عنوان بک عامل پیشگیرانه جهت رفع ایرادات سازه استفاده کرد.
انواع روش‌های تست بتن غیر مخرب کدام است؟
تست بتن غیر مخرب با روش‌های متنوعی قابل انجام است. این روش هر کدام به اشکال مختلف و در شرایطی خاص قابل انجام هستند. روش‌های مربوطه شامل موارد ذیل می‌باشند.
اسکن میلگرد در بتن
اسکن میلگرد در بتن یکی دیگر از تست‌های مورد استفاده در ساختمان‌های بتنی است که جزء تست‌های غیر مخرب نیز بشمار می‌آید. با اجرایی کردن تست اسکن میلگرد مهندسان می‌توانند اطلاعات بسیار مهمی از جمله فندانسیون و دیوار برش بتنی، آرایش و میزان کلفتی میلگرد‌های مخفی در ستون و تیر را مشخص کنند. لازم به ذکر است که این نوع ارزیابی در بتن دارای روش‌های متعددی از جمله رادار نفوذی زمین (GPR) و روش اشعه X Ray(X) می‌باشد.
تست مقاومت چسبندگی بتن یا pull off
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
مهندسان و متخصصان برای برآورد مقدار چسبندگی الیاف و بررسی کیفیت اجرای طرح مقاوم‌سازی با FRP بر روی سطح بتن از آزمایش Pull-off استفاده می‌کنند. با توجه به جایگزین شدن روش‌های مدرن مقاوم‌سازی ساختمان، استفاده از کامپوزیت روز به روز در حال گسترش است.
در روش مدرن کامپوزیت، لیمنت کربن و الیاف کربن به کمک رزین اپوکسی و چسب به سطح بتن مورد استفاده در ساختمان متصل می‌شوند. این سطوح بتنی شامل ستون‌ها، دال‌ها، تیر‌ها و دیوار‌ها می‌باشند. در این نوع تست بتن، میزان نیروی لازم برای بیرون کشیدگی دالی چسبیده به سطح الیاف و سطحی که در آن گسیختگی رخ داده تعیین می‌شود. بر همین اساس می‌توان و با توجه به نوع گسیختگی که رخ داده و میزان مقاومت بدست آمده و تفسیر نتایج، در خصوص کیفیت اجرای کامپوزیت FRP بر روی بتن اظهار نظر کرد.
تست التراسونیک بتن
آزمایش التراسونیک بتن یا UPV یکی از ارزیابی‌های غیر مخرب بتن است که از آن برای تشخیص آسیب‌های احتمالی در بخش‌های مختلف ساختمان‌های بتنی استفاده می‌شود. علاوه بر آن از این نوع ارزیابی برای کنترل کیفیت مصالح بتنی نیز استفاده می‌شود. در تست التراسونیک، زمانی که امواج صوتی از بتن عبور می‌کنند زمان عبور در همان محیط اندازه‌گیری می‌شود. سپس به تراکم مصالح و خواص کششی تشکیل دهنده آن وصل خواهد شد. به عبارتی دیگر در یک مسیر مشخص، هر چه میزان زمان عبور امواج بالاتر باشد بتن از کیفیت پایین‌تری برخوردار است. این در حالی است که بتن های باکیفیت دارای زمان عبور امواج پایین‌تری هستند.
آزمایش التراسونیک بتن یا UPV یکی از ارزیابی‌های غیر مخرب بتن است که از آن برای تشخیص آسیب‌های احتمالی در بخش‌های مختلف ساختمان‌های بتنی استفاده می‌شود. علاوه بر آن از این نوع ارزیابی برای کنترل کیفیت مصالح بتنی نیز استفاده می‌شود. در تست التراسونیک، زمانی که امواج صوتی از بتن عبور می‌کنند زمان عبور در همان محیط اندازه‌گیری می‌شود. سپس به تراکم مصالح و خواص کششی تشکیل دهنده آن وصل خواهد شد. به عبارتی دیگر در یک مسیر مشخص، هر چه میزان زمان عبور امواج بالاتر باشد بتن از کیفیت پایین‌تری برخوردار است. این در حالی است که بتن های باکیفیت دارای زمان عبور امواج پایین‌تری هستند.
هدف از انجام تست الترا سونیک بتن چیست؟
تست بتن غیر مخرب التراسونیک با سه هدف مشخص انجام می‌شود که عبارتند از:
تعیین ترک‌های موجود بر روی سطح بتن
تست نمودن مقاومت بتن، تعیین منحنی دانه‌بندی و دانه‌بندی بتن در بخش‌های مختلف سازه
شناسایی هر گونه ناپیوستگی در لایه‌های ایجاد شده در بتن و ترک‌های آن
تست مقاومت بتن با چکش اشمیت
تست چکش اشمیت یکی دیگر از انواع تست بتن غیر مخرب است که از آن برای سنجش میزان سختی و مقاومت سطح بتن استفاده می‌شود. مهندسان جهت انجام این نوع ارزیابی از ابزاری به نام چکش اشمیت (Schmidt Hammer) استفاده می‌کنند. آنان با به کارگیری این نوع چکش انرژی ضربه‌ای مشخصی را به سطح بتن وارد کرده و سپس گستردگی بازگشت آن را مورد سنجش قرار می‌دهند. متخصصان با توجه به دانش و مهارت خود میزان گستردگی و بزرگی بازگشت را اندازه‌گیری می‌کنند. عددی که این افراد در اثر ضربات چکش اشمیت ثبت می‌کنند عدد بازگشت نام دارد که بر اساس آن می‌توانند میزان مقاومت فشاری بتن را به دست بیاورند.
آزمایش هافسل (آزمایش پتانسیل خوردگی بتن)
آزمایش هافسل از دیگر تست‌های غیر مخرب بتن است. این نوع آزمایش زمانی که امکان ایجاد خوردگی در میلگرد‌های مخفی شده در بتن وجود داشته باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع آزمایش اختلاف ولتاژ مابین فولاد و الکترود مرجع در سطح بتن به کمک یک ولت متر با مقاومت بالا اندازه‌گیری می‌شود. سپس مهندسان متخصص اقدام به تفسیر نتایج بدست آمد کرده و بر اساس آن‌ها پتانسیل خوردگی بتن را تعیین می‌کنند.
نحوه انجام تست بتن غیر مخرب الترا سونیک
در تست بتن غیر مخرب التراسونیک مولد‌هایی را بر روی سطح بتن قرار می‌دهند. مولد‌ها سبب می‌شوند که بتوان ازمایش‌ها را به صورت مستقیم، نیمه مستقیم و سطحی انجام داد. البته کارشناسان معتقدند بهترین روش انجام تست روش مستقیم است. زیرا در روش مستقیم می‌توان شاهد نفوذ امواج به درون بتن بود. در این روش از انجام تست التراسونیک با قرار دادن امواج در منحنی کالیبره و مقایسه این امواج با مقاومت‌های فشاری، مقدار مقاومت فشاری بتن قابل تشخیص می باشد.
روش‌های مورد استفاده در تست بتن غیر مخرب التراسونیک برای شناسایی عیوب بتنی
تست بتن غیر مخرب التراسونیک به روش‌های ذیل قادر به عیب‌یابی بتن می‌باشد.
- ویژگی‌های بتن مانند جنس
- وجود میلگرد‌های آهنی در سازه
- انعکاس صوت از مرز فلز و مایع، فلز و گاز و یا سایر ناپیوستگی‌ها
- تماس مبدل و نوع ماده کوپلنت
- پخش شدن امواج صوت داخل قطعه یا جذب امواج به وسیله قطعه بتنی و در نتیجه کاهش چشمگیر امواج
- زمان عبور صوت از نقطه ورود داخل قطعه تا نقطه خروج
نحوه انجام تست بتن غیر مخرب چکش اشمیت
چکشی که در تست بتن غیر مخرب چکش اشمیت مورد استفاده قرار می‌گیرد چکش ارتجاعی نام دارد. در این تست به وسیله یک فنر، مقدار بار معینی را به وسیله چکش بر روی قسمت سر آن که در اصطلاح پیستون چکش نام دارد انتقال می‌دهند. در مرحله اولیه از این نوع تست، پیستون موجود در سر چکش بر روی سطح بتن قرار داده می‌شود. سپس اقدام به فشردن بدنه چکش بر روی سطح بتن کرده و بدین وسیله فنر در داخل آن کشیده می‌گردد. زمانی که فنر کاملاً کشیده شد، چفت و یا قفل فنر باز شده و باعث می شود ضربه شدیدی توسط چکش بر پیستون وارد گردد. در مرحله بعد نیروی وارد آمده به بتن، برگشت داده شده و در نهایت عقربه موجود بر روی درجه حرکت می‌کند. عدد ثبت شده توسط چکش همان توان سختی بتن است که رابطه مستقیمی با جرم و سختی فنر دارد.
معیار‌های انتخاب تست بتن غیر مخرب
انتخاب تست بتن غیر مخرب بر اساس معیار‌های مختلفی انجام می‌شود. این معیار‌ها عبارتند از:
- نوع و میزان دسترسی
- نوع و میزان آسیب
- میزان هزینه‌ها
- سرعت تست
- قابلیت اطمینان به تست
نکته مهم در انتخاب تست بتن غیر مخرب
انواع تست بتن غیر مخرب که در سازه‌های بتنی انجام داده می‌شوند جهت کنترل کیفیت بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین باید توجه کرد که این موضوع به معنای تضمین کیفیت بتن نیست. بلکه این تست‌ها از هر نوعی که باشند تنها عمل تحلیل و تفسیر داده‌ها را انجام می‌دهند. بنابراین پیش از استفاده از این تست‌ها باید اطلاعات کافی و لازم در خصوص ماهیت آن‌ها کسب کرد.
آزمایش چک کردن کیفیت بتن چیست؟
در خصوص انواع تست بتن غیر مخرب می‌توان آن‌ها را اعمال و اقداماتی قانونمند معرفی کرد. همچنین این آزمایشات نوعی ارزیابی هستند که با استفاده از آن‌ها کارفرمایان می‌توانند کنترل دقیقی بر تمامی مراحل ساخت بتن داشته باشند. این کنترل را می‌توان به صورت اعمال کنترل‌های دقیق بر تمام مرحله‌ها و جنبه‌های متفاوت تولید، از مرحله درخواست تا تحویل انجام داد. همچنین می‌توان کنترل ساخت بتن را تا زمان دریافت محصول نهایی و مطابقت آن با خصوصیات مورد توافق و مطابق با استاندارد‌ها ادامه داد.
برای اینکه بدانید آزمایشات متعدد تست بتن غیر مخرب یا ارزیابی برای چک کردن کیفیت بتن چیست باید آگاه بود که این آزمایشات شامل آزمایش سیمان و سنگدانه، بررسی مواد افزودنی و آزمایش مربوط به بتن و قطعات پیش ساخته بتنی است. طرح ترکیب بتن شامل آزمایش‌های فیزیکی و شیمیایی هستند. همچنین تست کیفیت سیمان شامل:
- تعیین غلظت طبیعی
- تعیین زمان گیرش سیمان
- سیمان
- تعیین وزن مخصوص سیمان
- تعیین مقاومت فشاری ملات سیمان می‌باشد.
مراحل انتخاب روش مناسب تست بتن غیر مخرب
برای انتخاب روش انجام تست بتن غیر مخرب مراحلی وجود دارند که لازم است آن‌ها را مورد بررسی قرار داد.
- توجه به جنبه‌ها و فاکتور‌های اقتصادی انجام تست
- توجه به جنبه‌های زیست محیطی و قانونی انجام تست
- تشخیص دقیق طبیعت فیزیکی اندرکنش میدان کاوش با مصالحی که قرار است مورد آزمایش قرار بگیرند
- شناسایی یک فرایند فیزیکی و مناسب که قادر به کنترل تست غیر مخرب باشد
- تشخیص طبیعت فیزیکی ویژگی‌های مصالح یا غیر یکنواختی ایجاد شده
- شناسایی و تشخیص محدودیت‌های تکنولوژی قابل استفاده
عواملی که میزان موفقیت تست بتن غیر مخرب را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟
بدون شک عوامل متعددی وجود دارند که میزان موفقیت فرایند انجام تست بتن غیر مخرب را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این عوامل از جهاتی بسیار حیاتی هستند. بنابراین لازم است مورد توجه قرار بگیرند.
بدون شک عوامل متعددی وجود دارند که میزان موفقیت فرایند انجام تست بتن غیر مخرب را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این عوامل از جهاتی بسیار حیاتی هستند. بنابراین لازم است مورد توجه قرار بگیرند.
- اطلاعات کامل و مفید در خصوص سازه مورد نظر
- تمایز در ویژگی‌ها و خواص فیزیکی
- میزان عمق نفوذ
- نسبت سیگنال به نویز
- وضوح عمودی و افقی
مراحل انجام تست بتن غیر مخرب
انواع تست بتن غیر مخرب در سه مرحله اجرا می‌شوند. این مراحل شامل موارد ذیل می‌باشند.
بررسی دوره‌ای سازه بتنی در زمان بهره‌برداری
اولین مرحله جهت اجرای تست غیر مخرب بتن بررسی دقیق و دوره‌ای سازه بتنی در زمان بهره‌برداری و استفاده از آن است. این مرحله به حدی مهم است که انجام آن باعث کاهش چشمگیر میزان خرابی‌ها، خسارات و هزینه‌ها می‌شود. متأسفانه گاهی به دلیل عدم دسترسی به نیرو‌های متخصص، کارفرمایان مشکلات غیر قابل حل و بزرگی را تجربه خواهند کرد. این در حالی است که مشکلات پیش آمده با انجام بررسی‌های مکرر و تست سازه به راحتی و با کمترین هزینه ممکن قابل حل می‌باشند.
انواع تست بتن غیر مخرب با بررسی سازه در زمان بهره‌برداری شامل تست‌های ذیل می‌باشند.
ارزیابی میزان نفوذ‌پذیری در برابر یون کلرید
ارزیابی هافسل
بررسی می‌دانی ساختمان‌ها و سازه‌ها
آزمایش کربناسیون
تشخیص دلایل، شدت، حجم و محل تخریب
این مرحله از تست غیر مخرب یکی از مهم‌ترین مراحل بوده که به نسبت سایر مراحل وسیع‌تر نیز می‌باشد. در واقع این مرحله شامل تست سازه بتنی در مرحله تعمیرات است. در این مرحله متخصصان فن علائم آسیب سازه را به هر اندازه و گستردگی که باشد تشخیص و شناسایی می‌کنند. سپس با توجه به نوع و ماهیت آسیب و همچنین طبق تحلیل‌های مقدماتی از یک یا چند نوع تست جهت کسب اطلاعات استفاده می‌کنند. برخی از ارزیابی‌هایی که در این مرحله حساس انجام می‌گیرند عبارتند از:
تست شدت خوردگی میلگرد‌ها
تست تعیین کردن عمق کربناسیون
تست چکش اشمیت
تست اسکن کردن میلگرد‌ها
تست تعیین کردن واکنش قلیایی سنگدانها
تست هافسل
تست التراسونیک
تست ترسیم پروفیل عمق نفوذ یون کلر
کنترل کیفیت فرایند تعمیرات سازه بتنی
سومین مرحله از تست بتن غیر مخرب را به منظور کنترل و تضمین کیفیت مراحل تعمیرات سازه بتنی انجام می‌دهند. این مرحله از تست با توجه به نحوه انجام و بازسازی و همچنین نوع مصالح ترمیم انجام می‌گیرد. لازم به ذکر است که بازسازی باید بر اساس استاندارد‌هایی که در خصوص تعمیر تعیین شده‌اند صورت بگیرد. از جمله تست‌های قابل انجام در این مرحله شامل موارد ذیل می‌باشند.
تست‌های کنترل کیفیت بتن
تست‌های تضمین کیفیت بتن
کاربرد‌های تست بتن غیر مخرب کدامند؟
انواع تست بتن غیر مخرب در موارد متعددی کاربرد داشته و می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین کاربرد‌های این نوع تست‌ها عبارتند از:
- بررسی کامل وضعیت بتن در شرایط و موقعیت‌های سخت و ویژه محیطی که می‌توان به موقعیت قرار گرفتن بتن در معرض مواد خورنده و شیمیایی اشاره کرد
- شناسایی وضعیت آرایش میلگرد‌گذاری در بتن که شامل قطر آماتور‌ها، تعداد و محل قرار‌گیری آن‌ها می‌شود
- پایش مقاومت بتن بعد توقف عمل‌آوری یا کیورینگ، قالب‌برداری و بارگذاری بر روی بتن
- آزمایش مقاومت و انسجام اجزای بتنی پیش از انجام هر نوع تست مخرب، مانند تست‌های بارگذاری، کرگیری
- تشخیص و شناسایی وضعیت میلگرد‌های مدفون شده در بتن و احتمال بروز خوردگی در آن‌ها
- تشخیص و شناسایی انواع آسیب دیدگی و ایراداتی که به ایرادات اجرایی سازه‌های بتنی معروف هستند. مانند خوردگی، انواع ترک‌های سازه‌ای و غیر سازه‌ای
اهمیت تست بتن غیر مخرب
پیش از هر چیز باید گفت که بر خلاف باور برخی افراد، متخصصان حوزه ارزیابی بتن انجام تست بتن غیر مخرب یک اقدام غیر ضروری و هزینه بر نیست. بلکه این آزمایش یک عامل پیشگیرانه و کاربردی برای جلوگیری از بروز حوادث ناگوار است.
همچنین با استفاده از این آزمایش می‌توان اطلاعات مفیدی به دست آورد و اقدام به انجام تعمیرات هدفمند و ضروری در سازه کرد. بنابراین می‌توان میزان هزینه‌ها را در حد قابل توجهی به سمت پایین کشید. در صورت عدم استفاده از این آزمایش باید منتظر آسیب‌های جدی و پر هزینه در سازه‌های بتنی بود. علاوه بر آن بدون در نظر گرفتن این نوع تست احتمال انجام تعمیرات به صورت ناقص وجود دارد. بنابراین نمی‌توان از بروز تخریب در نواحی متعدد سازه جلوگیری کرد.
علاوه بر موارد ذکر شده و در خصوص اهمیت انجام تست بتن غیر مخرب باید گفت انجام این نوع تست مانع از انجام تعمیرات غیر ضروری می‌شود. در نتیجه هزینه نگهداری سازه مورد نظر به شدت کاهش پیدا می‌کند. از طرفی به کمک این ارزیابی می‌توان بخش‌های سازه که نیاز به تعمیرات دارند را در مراحل اولیه شناسایی کرد. در نتیجه با صرف هزینه‌ای اندک می‌توان دوام و مقاومت سازه را بالا برد. لازم به ذکر است که انجام انواع آزمایش‌های غیر مخرب بتن در مرحله اجرا باعث حصول اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن تعمیرات می‌شوند. در نتیجه حفظ سرمایه ملی و خصوصی را به دنبال خواهند داشت.
تفاوت تست غیر مخرب بتن با تست مخرب بتن
تفاوت‌های بسیاری میان تست بتن غیر مخرب با تست بتن مخرب وجود دارند. به عنوان مثال در ارزیابی‌های مخرب، نمونه تست بعد از اجرایی شدن تست از بین می‌رود. بنابراین امکان استفاده مجدد از آن وجود ندارد. که در این میان می‌توان به تست مقاومت کششی و مقاومت فشاری اشاره کرد. در مقابل اما تست‌های غیر مخرب در محل واقع شدن بتن قابل انجام هستند که می‌توان به آزمایش اولتراسونیك و چكش اشمیت به عنوان تست‌های قابل اجرا در محل اشاره کرد. نکته قابل توجه در خصوص تفاوت این دو نوع تست آن است که بر اساس استاندارد‌های موجود بعضی از تست‌های غیر مخرب قابلیت رد و یا قبول بتن را ندارند.
اما تست‌های مخرب از این قابلیت بهره‌مند هستند و می‌توان بر اساس آن‌ها بتن را رد و یا قبول کرد. البته انواع تست بتن غیر مخرب از لحاظ مقایسه بتنهای مورد استفاده، ارزیابی بتن و كنترل و اطلاع از روند رشد مقاومت فشاری دقیق هستند.
معیار‌های نمونه‌گیری از بتن
برای نمونه‌گیری از بتن مورد استفاده در سازه‌های بتنی و همچنین انجام تست بتن غیر مخرب بر اساس دو معیار مهم می‌توان عمل کرد. این معیار‌ها به قرار ذیل هستند.
- نمونه‌هایی که جهت نمونه‌گیری برای تعیین مقاومت فشاری مورد استفاده قرار می‌گیرند و یا دارای میلگرد آهنی هستند. ممکن است مقاومت آن‌ها در مقایسه با نمونه‌های فاقد میلگرد بیشتر و یا کمتر باشد. بنابراین این نمونه‌ها، نمونه‌هایی مناسبی برای انجام نمونه‌گیری نیستند. در صورت اصرار به استفاده از این نمونه‌ها باید ابتدا میلگرد‌ها را از درون آن‌ها خارج کرد. همچنین می‌توان آن‌ها را تراش داده و سپس به عنوان نمونه مورد استفاده قرار داد. البته این افدامات زمانی کارساز خواهند بود که نسبت طول به قطر در نمونه کمتر از عدد یک نباشد.
- از بتن تنها زمانی می‌توان نمونه‌گیری کرد که کاملاً خشک و سفت شده باشد. زیرا در این حالت نمونه‌گیری آسیبی به میزان چسبندگی دانه‌ها و خمیر سیمان وارد نمی‌کند. بنابراین لازم است دو هفته از عمر بتن گذشته باشد، سپس اقدام به نمونه‌گیری از آن کرد. لازم به توضیح است که نمونه‌های آسیب دیده به هیچ عنوان مناسب نمونه‌برداری نیستند.
مهم‌ترین ویژگی‌های انواع تست بتن غیر مخرب
بر اساس آنچه که از انواع تست بتن غیرمخرب تعریف می‌شود این تست‌ها هیچ گونه آسیبی به عملکرد عنصر یا عضو تحت آزمایش وارد نمی‌کنند. علاوه بر آن زمانی که بر روی بتن اجرا شوند تنها سطح آن را تخریب کرده و آسیبی به لایه‌های زیرین بتن وارد نمی‌کند. بنابراین انواع تست غیر مخرب را با نام تست‌های وارد‌کننده خسارت به سطح بتن می‌شناسند. به عبارتی انواع تست‌های غیر مخرب را می‌توان بدون نمونه‌گیری و مستقیماً بر روی سطح بتن انجام داد.
در انواع تست بتن غیر مخرب متخصصین میزان تغییرات در ویژگی‌های مصالح نسبت به زمان اجرای بتن و مقاومت سازه بتنی را در دستور کار خود لحاظ می‌کنند. ذکر این مطلب لازم است که آسیب‌های ناشی از تخریب، اساس تعیین‌کننده مقاومت فشاری اعضای بتنی هستند. در صورت عدم رعایت این اساس انجام آزمایش به صورت دقیق و اصولی امکان‌پذیر نیست. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع تست مقرون به صرفه بودن آن است.
انواع تست بتن غیر مخرب در محل کدامند؟
انواع تست بتن غیر مخرب که در محل قرار‌گیری بتن انجام می‌گیرند شامل موارد ذیل می‌باشند.
تست انطباق
این نوع تست بر اساس یک برنامه توافقی و به وسیله مهندس ناظر در محل انجام می‌شود. در زمان انجام این تست جهت مطابقت نتیجه آزمایش با ویژگی‌های قابل مشاهده بتن باید طرفین حضور داشته باشند. منظور از طرفین افرادی است که بر سر رد و یا قبول بتن اختلاف دارند.
تست ثانویه
تست بتن غیر مخرب از نوع ثانویه باید بر روی بتن سخت شده در سازه و یا با استخراج بتن انجام بگیرد. این نوع تست بتن در شرایطی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در خصوص قابلیت اطمینان از نتیجه تست کنترل و انطباق ابهاماتی ایجاد شده باشند. همچنین از این آزمایش می‌توان زمانی استفاده کرد که نتایجی در خصوص کیفیت بتن در دسترس نباشد. به طور کلی تمامی آزمایشاتی که پیش از ساخت سازه طراحی نشده باشند در دسته تست‌های ثانویه قرار دارند.
تست کنترل
یکی از انواع تست بتن غیر مخرب که در محل قابل انجام است تست کنترل نام دارد. این تست اغلب توسط سازنده بتن یا پیمانکار انجام می‌گیرد. از این آزمایش جهت محرز کردن سازگاری لازم بتن استفاده می‌کنند. بنابراین تست کنترل نوعی تضمین‌کننده مصالح به کار رفته در بتن می‌باشد.
نحوه انجام تست بتن غیر مخرب و تست جذب سطحی اولیه
جهت انجام تست بتن غیر مخرب و تست جذب سطحی اولیه، مهندسان اقدام به برداشت سه نمونه مکعبی از بتن می‌کنند. آنان نمونه‌های برداشت شده را به مدت ۲۸ روز پیش از آزمایش در داخل جعبه آماده‌سازی نگهداری می‌کنند. نگهداری از نمونه‌ها به مدت تقریباً ۴ هفته به این جهت است که آن‌ها را برای یک آزمایش کاملاً تخصصی آماده کنند.
اصطلاحات کاربردی در انواع تست بتن غیر مخرب
مهندسان در انواع تست بتن غیر مخرب از یکسری اصطلاحات کاربردی و البته تخصصی استفاده می‌کنند. یادگیری این مفاهیم باعث می‌شود تا با اصول و نحوه انجام انواع ارزیابی‌های غیر مخرب در خصوص بتن بهتر آشنا شد. همچنین یادگیری این مفاهیم برای افرادی که به دنبال آموزش نحوه تست هستند ضرورت دارند. برخی از این اصطلاحات عبارتند از:
زمان خیزش
مدت زمانی که دامنه زودترین پالس از ۱۰% به ۹۰% برسد را زمان خیزش می‌گویند.
حد فاصل
این اصطلاح ارزش میانه اعدادی است که به ترتیب عددی مرتب شده‌اند.
نمره برجهندگی
انرژی بازگشتی به چکش بعد از ضربه به سطح بتن را نمره برجهندگی می‌گویند.
آغازه پالس
آغازه پالس سریع‌ترین بخش پالس است که دریافت آن با مبدل‌های گیرنده ممکن خواهد بود.
زمان گذر
مدت زمانی که پالس فراصوت از مبدل فرستنده عبور کرده و به گیرنده می‌رسد را زمان گذر می‌گویند.
منطقه آزمون
این اصطلاح را برای قسمتی از بتن که دارای کیفیتی یکنواخت بوده و جهت اهداف عملی خاص مورد آزمایش قرار می‌گیرد به کار می‌برند.
جمع‌بندی
تست بتن غیر مخرب به این ترتیب است که متخصصان بدون ایجاد هر نوع تخریب و آسیبی به ارزیابی مصالح دانه‌ای و سایر اعضای بتن می‌پردازند. نکته بسیار مهم در انواع انواع ارزیابی‌های غیر مخرب بتن آن است که در محل قابل اجرا هستند. همچنین در مراحل مختلف ساخت سازه می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.