اگر بخواهیم مراحل ساختمان‌سازی را از اول اول تا پایان کار توضیح دهیم بایستی از بازدید زمین مورد نظر برای ساخت ساختمان شروع کرده و تا کلید انداختن و استفاده کاربر ادامه دهیم. در هر یک از مراحل اجرا و ساخت ساختمان لازم است به موارد و نکات کلیدی اشاره شود. نکاتی که در هر یک از مراحل اجرایی مهم بوده و منجر به رعایت اصول ساختمان‌سازی نیز خواهند شد. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم به صورت کامل جزئیات مراحل ساختمان‌سازی را از ابتدا تا پایان کار بیان کنیم.
اولین قدم قبل از شروع مراحل ساختمان‌سازی
قبل از بیان مراحل ساختمان‌سازی لازم است نکته‌ای را به افرادی یادآور شویم که قصد دارند ساختمانی با هر نوع کاربری بسازند. برای داشتن یک ساختمان اصولی، ایمن و زیبا باید از مهارت، تخصص و تجربه مهندس معمار بهره برد. در غیر اینصورت هر چقدر در کار ساختمان‌سازی دارای تجربه باشید بالاخره در جایی یا قسمتی اشتباه خود را انجام می‌دهید و چه بسا اشتباه شما غیر قابل جبران نیز باشد. بنابراین حتماً از معمار با تجربه در ساختمان‌سازی کمک بگیرید حتی اگر به صورت مشاوره‌ای باشد.
اجرای مراحل ساختمان‌سازی
هر مهندس معمار و یا هر فرد عادی به این موضوع واقف است که برای ساخت یک سازه بدون عیب و نقص بایستی تمامی قوانین موجود و مربوط به مراحل ساختمان‌سازی را رعایت کرد. نیاز است که مراحل ساختمان‌سازی را به ترتیب و به صورت اصولی پیش ببریم. بنابراین مراحل ساخت سازه را به ترتیب بازگو خواهیم کرد. علاوه بر آن در ادامه موارد مهم و کلیدی در خصوص رعایت اصول و قوانین مراحل ساختمان‌سازی را نیز معرفی می کنیم.
مرحله اول
بررسی زمین سازه اولین مرحله از مراحل ساختمان‌سازی است. لازم است منطقه مورد نظر از هر جهت بررسی گردد. بایستی وضعیت فعلی و وضعیت‌های احتمالی زمین در آینده کاملاً در نظر گرفته شود. وضعیت زمین را نسبت به خیابان و جاده و کوچه نیز مورد بررسی قرار داد. مهندس معمار نوع خاک زمین را مورد آزمایش قرار می دهد و بر اساس نرمی و یا سختی خاک عملیات لازم خاکبرداری و پی‌سازی را انجام خواهد داد.
ممکن است اصلاً خاک زمین مورد نظر تحمل بار سازه یا ساخت ساختمان را نداشته و یا تحمل بار اضافی و چند طبقه را نداشته باشد. پس از بررسی خاک و آزمایش کردن آن لازم است تا راه‌های ورود ماشین آلات و ماشین‌های حاوی مصالح ساختمانی به زمین را در نظر گرفت. همچنین محل مناسبی برای نگهداری مصالح ایجاد شود. تمامی این موارد باید در زمان بازدید از زمین در نظر گرفته شوند.
مرحله دو از ساختمان‌سازی
مشخص کردن شکل هندسی زمین و ریشه کنی کردن دومین کار در مراحل ساختمان‌سازی است. برای تعیین شکل هندسی زمین بایستی خاک‌های اضافی زمین به بیرون انتقال داده شوند تا زاویه‌های زمین به صورت کامل مشخص گردند. بر اساس زاویه‌های زمین نقشه ساختمانی و عملیات نقشه‌برداری با استفاده از دوربین‌های نقشه‌برداری تهیه خواهد شد.
منظور از ریشه کنی، کندن ریشه گیاهان احتمالی در خاک است. در برخی از مناطق حاصلخیز ممکن است در زمین مورد نظر چشمه فصلی و یا چشمه خشک شده شناسایی شود. در این صورت نیز بایستی عملیاتی زهکشی صورت بگیرد. در غیر این صورت برای ساختمان مشکلات جدی پیش خواهد آمد.
نقشه‌برداری مرحله سوم از ساختمان‌سازی
تهیه نقشه ساختمان بر روی کاغذ یکی از مراحل ساختمان‌سازی است که از مهم‌ترین مراحل نیز محسوب می‌شود. زیرا شمای کلی ساختمان تعیین خواهد شد و بر اساس نقشه تهیه شده عملیاتی بعدی اجرای فونداسیون و اسکلت‌سازی انجام می‌شوند. استفاده از دوربین‌های نقشه‌برداری برای سازه‌های بزرگ ضرورت دارد.
چرا که نقشه تهیه شده بایستی به صورت دقیق تهیه شود تا محل کامل ستون و پی را در نقشه مشخص کرد. اما برای ساختمان‌های کوچک از نخ و ریسمان برای تعیین زوایا استفاده می‌شود. در نقشه‌برداری از زمین ساختمان لازم است تا امتداد مبنا را تعیین کرد. به طور مثال ساختمان‌های مسکونی امتداد مبنا مرز ساختمان با لبه جاده و نزدیکی آن به ساختمان‌ها می‌باشد. در ساخت بنا‌های عظیم و کارخانه‌ها امتداد مبنا مثلاً یک متر تا حصار خواهد بود.
مرحله چهارم پیاده کردن نقشه یا پلان فونداسیون
برای پیاده کردن پلان فونداسیون بر روی زمین سازه می‌توان از دو روش شعاعی و روش افست استفاده کرد. گوشه‌های ساختمان با استفاده از زاویه در این عملیات مشخص خواهند شد. سپس عرض و طول زمین مشخص شده و بر اساس نوع ساختمان و تحمل خاک عمق پی سازه نیز تعیین می شود. مهم‌ترین مراحل ساختمان‌سازی مربوط به ساخت فونداسیون و فاز اول اجرایی تا پایان اسکلت‌سازی است. زیرا مقاومت و استاندارد‌های ساختمان در این بخش تعیین می‌گردد.
معماران در ساخت سازه‌های کم حجم و کوچک معمولاً نیازی به آزمایش خاک برای تعیین عمق پی نمی‌بینند. مهندسان ساختمان با تماشا کردن دانه‌های سنگ و خاک بر اساس تجربه می‌توانند عمق لازم را برای ساخت پی برآورد سازند. اما در سازه‌های بزرگ آزمایش خاک نیاز و البته ضروری است. پس از آن نقشه ساختمان با تعیین دقیق پی و قرار گرفتن ستون‌ها تهیه خواهد شد.
پس از گذر از این مراحل وارد فاز اجرایی سازه خواهیم شد. پس از فاز اجرایی ساختمان وارد مرحله و فاز اجرای تأسیسات و خدمات ساختمان و در نهایت به فاز طراحی دکوراسیون داخلی و ظریف کاری از ساختمان وارد می‌شویم. مجموع تمامی فعالیت‌های قبل از فاز‌های اجرای و فاز دوم و سوم مراحل ساختمان‌سازی گفته می‌شود.
شروع فاز اول
اجرای سازه بر اساس نقشه ساختمان
برای ورود به فاز اجرایی سازه نیازمند دریافت پروانه ساخت از نظام مهندسی کشور هستید. فاز اجرایی خود از مراحل ساختمان‌سازی مختلف تشکیل شده است. قبل از شروع گودبرداری زمین بایستی مجوز ساخت را از سازمان‌های ذیربط دریافت کرد. برای دریافت چنین مجوزی به احراز هویت صاحب ملک و سند زمین و مهندس ناظر نیاز خواهید داشت. بر اساس این مجوز مهندس ناظر و صاحب ساختمان می‌تواند از برخی تجهیزات شهرداری نیز استفاده کند.
گودبرداری از مراحل ساختمان‌سازی
عملاً روند ساختمان‌سازی با گودبرداری شروع فیزیکی پیدا خواهد کرد. بر اساس نقشه تهیه شده و تعداد طبقات ساختمان عملیات گودبرداری صورت می‌گیرد. اجرای فونداسیون و پی ساختمان نیاز به دانش و تخصص مهندسان معمار دارد. لازم است صاحبان ساختمان از ارائه نظرات غیر حرفه‌ای و دخالت در این موضوع خودداری کنند.
نشست زمین و زلزله و یا گودبرداری زمین کناری موجب تخریب ساختمان‌های غیر محکم خواهند شد. دلیل آن نرسیدن به خاک محکم در عملیات پی‌سازی و ساخت ساختمان بر روی یک سطح غیر محکم می‌باشد. عملیات گودبرداری باید تا جایی ادامه پیدا کند که اصطلاحاً وارد خاک بکر شویم.
چون پی و فنداسیون ساختمان بایستی به دور از رطوبت و آب باشند. زیرا می‌دانیم که مصالح مورد استفاده در ساخت پی مانند آهن و سیمان در مواجه با آب آسیب‌پذیر می‌شوند. مهندس سازه پس از پایان این مرحله زمین گودبرداری شده را از نظر مقاومت بررسی خواهد کرد.
شاید دیده باشید که در زمین‌های گودبرداری شده دیواری با یک یا دو ردیف سنگی در آن ساخته‌اند. دلیل آن عدم استحکام کافی زمین بوده که نظر مهندس معمار بر ایجاد دیوار سنگی برای محکم‌تر شدن فنداسیون سازه بوده است.
مگر‌بندی مرحله بعدی از ساختمان‌سازی
از دیگر مراحل ساختمان‌سازی مگر‌بندی می‌باشد. پس از گودبرداری و انجام عملیات مقاوم‌سازی و قبل از بستن شناژ ساختمان مگر‌بندی انجام می‌شود. پس از مشخص کردن محل شناژ‌های رابط و محل پی از بتن با سیمان پایین برای مگر‌بندی استفاده می‌گردد. هدف از انجام این کار، مقاوم کردن شناژ ساختمان انجام است.
البته بتن مگر بر روی خاک شفته انجام می‌شود. پس از مشخص کردن محل پی ۴۰ تا ۵۰ سانت در محل‌های مشخص شده را ملات آهک و شفته میریزند. پس از آن عملیات ریختن بتن با سیمان پایین یا همان مگر به صورت لایه‌ای ۵ تا ۱۰ سانتی انجام می‌گردد. مگر‌بندی لایه‌ای است که میان شناژ و خاک قرار دارد و موجب عدم اتصال مستقیم شناژ با خاک می‌شود. به علاوه شناژ را نیز بر روی سطح صاف و به اصطلاح پی را رگلاژ می‌کند.
قالب‌بندی فونداسیون
استفاده از قالب‌های فلزی و چوبی و یا کیسه‌های نایلونی برای اجرای فونداسیون در مرحله بعدی از مراحل ساختمان‌سازی قرار دارد. قبل از بتن‌ریزی نیاز به قالب‌بندی فونداسیون می‌باشد. قالب‌ها به منظور فرم دادن به بتن و همچنین نگهداری از بتن تا زمان سخت شدن آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قالب با استفاده از آرماتور‌بندی و یا سیم بسته می‌شوند. قالب‌ها باید محکم و مقاوم باشند و در برابر بتن تغییر شکل ندهند. نصب قالب‌بندی با باید و نباید‌هایی همراه است. به طور مثال در استفاده از قالب چوبی نباید از چوب‌های‌تر استفاده کرد. همچنین حد فاصله قالب با آرماتور بایستی حفظ شود تا بتن کاملاً سطح مد نظر را بپوشاند. در زمان استفاده از روغن‌های صنعتی در قالب‌ها نباید آرماتور‌ها به روغن انباشته شوند. بنابراین در صورت عدم رعایت هر یک از این موارد ممکن است قالب‌بندی با مشکلاتی مواجه شود..
آرماتور‌بندی
پس از قالب‌بندی نوبت به آرماتور‌بندی فونداسیون می‌رسد. در واقع تا اینجای کار در مراحل ساختمان‌سازی پی بنا توضیح داده شد. تراکم و قطر میلگرد‌ها در استفاده از عملیات آرماتور‌بندی بستگی به حجم ساختمان و تعداد طبقات آن دارد. هر چه تعداد طبقات بیشتر باشد قطر و تراکم میلگرد‌ها بیشتر خواهد شد. آرماتور به وسیله سیم به یکدیگر متصل می‌شوند.
بتن‌ریزی
پس از قالب‌بندی و محکم کردن قالب‌ها به وسیله آرماتور‌بندی به مرحله بتن‌ریزی می‌رسیم. از مراحل ساختمان‌سازی که اهمیت زیادی در استحکام ساختمان دارد مراحل پی‌ریزی ساختمان است که با بتن‌ریزی تکمیل خواهد شد. فضای که به واسطه میلگرد‌ها ایجاد شده باید با بتن پر شوند. بتن از شن و ماسه و سیمان و آب تشکیل شده است. بر اساس نیاز ممکن است نسبت هر یک از مواد اولیه کم یا زیاد شود.
بتن‌ریزی باید به صورتی باشد که کلیه آرماتور‌ها را احاطه کند. محل بتن‌ریزی باید تمیز و خود بتن نیز باید عاری از ماده‌ای دیگر و یا آلودگی باشد. همچنین عملیات ویبره برای یکنواخت کردن بتن در آرماتور‌ها بسیار مؤثر خواهد بود. زیرا حباب و خلا‌های ایجاد شده در درون قالب‌ها با این کار پر می‌شوند. برای بتن‌ریزی باید از قسمت جلوی ساختمان شروع کرد. زیرا رفت و آمد بر روی آرماتور‌ها موجب ایجاد اشکال در و نقص در آن‌ها خواهد شد.
اتصال قفسه آرماتور‌های ستون به آرماتور‌های ریشه پس از عملیات بتن‌ریزی انجام می‌گردد. بستن آرماتور ستون و یا اجرای ستون ۳ تا ۴ روز پس از بتن‌ریزی انجام می‌شود.
مرحله اجرای اسکلت
قرار‌گیری صفحه ستون و پایه‌های ستون به نوع اسکلت مربوط است. در زمان بتن‌ریزی تنظیم صفحه ستون نیز صورت می‌گیرد. پس از آن ستون‌های فلزی را با استفاده از عملیات جوشکاری و استفاده از جرثقیل اجرا در جای خود قرار خواهند داد. اجرای تیر‌ها و سقف‌ها نیز در مرحله بعد از اجرای اسکلت می‌باشند.
نصب تیر‌ها و اجرای سقف
البته اجرای تیر برای ساختمان‌های بتنی است که بار سقف را تا زمان محکم شدن بتن و آماده شدن سقف تحمل می‌کنند. سقف‌هایی که از تیرچه و بلوک هستند نیز بتن‌ریزی می‌شوند. خاموت یا تیر‌های طولی و عرضی بایستی دارای فاصله‌ای مجاز باشند که بر اساس نقشه فاصله‌ی خاموت‌ها نیز تعیین می شود.
پر استفاده‌ترین خاموت در عملیات استحکام‌سازی ساختمان سایز ۸ و ۱۰ است. خاموت‌ها میلگرد‌های خم شده هستند که از تیر و المان‌ها محافظت می‌کند. نیروی پیچشی و برشی در سازه را مهار کرده و در نهایت موجب افزایش استحکام در سازه خواهد شد. خاموت‌های استفاده شده در ستون برای پایداری ستون می‌باشند. البته نقش تکیه گاه آرماتور‌ها نیز بر عهده خاموت‌ها است.
بنابراین نصب خاموت و استفاده اصولی و مهندسی شده از آن موجب استحکام هرچه بیشتر سازه و مقاومت آن در برابر زلزله‌های بزرگ می‌شود. بهبود انعطاف‌پذیری ستون، جلوگیری از خم شدن میلگرد، افزایش مقاومت فشاری از کاربرد‌های خاموت می‌باشند.
دیوار چینی مهم ترین بخش از ساختمان سازی
در مراحل ساختمان‌سازی مرحله دیوار چینی یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های سخت بنا می‌باشد. زیرا شکل و نمای ساختمان به وجود خواهد آمد. برای شروع این کار ابتدا از چیدن دیوار‌های بیرونی شروع می‌کنند. پس از آن دیوار‌های داخلی برای تفکیک فضا ساخته می‌شوند. بنابراین فاز اولیه اجرایی با دیوار چینی پایان پیدا می‌کند. بر اساس کاربری ساختمانی دیوار‌ها چیده شده و قضای داخلی ساختمان فضا‌سازی می‌گردد.
در مراحل ساختمان‌سازی مرحله دیوار چینی یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های سخت بنا می‌باشد. زیرا شکل و نمای ساختمان به وجود خواهد آمد. برای شروع این کار ابتدا از چیدن دیوار‌های بیرونی شروع می‌کنند. پس از آن دیوار‌های داخلی برای تفکیک فضا ساخته می‌شوند. بنابراین فاز اولیه اجرایی با دیوار چینی پایان پیدا می‌کند. بر اساس کاربری ساختمانی دیوار‌ها چیده شده و قضای داخلی ساختمان فضا‌سازی می‌گردد.
البته دیوار‌های باربری برای ساختمان‌هایی است که وزن سقف بیشتر از ستون ها بر روی آن ها می‌باشد. دیوار‌های بین دو واحد نیز معمولاً ۲۰ سانتی‌متری هستند که از عایق‌های صوتی مانند ساندویچ پنل در ساخت آن استفاده می‌شوند.
پس از دیوار چینی وارد فاز دوم اجرایی ساختمان خواهیم شد. فاز اول مهم‌ترین قسمت در ساختمان‌سازی است زیرا مقاومت ساختمان در این مرحله انجام می‌شود. پس لازم است هر چه در توان مهندس و کارگر ساختمان است به کار ببرند.
نصب درب‌های ورودی و درابه
پس از دیوار چینی می‌توان درب‌های ورودی و درابه‌های اصلی را نصب کرد و از طبقات پایینی به عنوان انبار برای مصالح ساختمانی بعدی استفاده کرد. نصب درب‌های ورودی می‌تواند به صورت موقت باشد و از درب‌های موقت استفاده کرد. در پایان کار و انتهای مراحل ساختمان‌سازی درب‌های اصلی را نصب کرد.
فاز دوم در مراحل ساختمان‌سازی
با اجرای تأسیسات و خدمات ساختمان وارد فاز دوم در مراحل ساختمان‌سازی خواهیم شد. مراحل تأسیسات پیچیده و گاهی ساده می‌باشد که نیاز به استفاده از مصالح تأسیساتی با کیفیت است.
نصب دودکش، لوله کشی گاز، فاضلاب، برق و سیم کشی، اجرای آهنکشی آسانسور، کف‌سازی، چهارچوب درب و پنجره، سیمان کاری و گچ کاری در فاز دوم اجرایی قرار دارند.
نصب دودکش و هواکش اولین مرحله در فاز دوم
نصب دودکش و هواکش در مرحله اولیه فاز تأسیسات قرار دارند. دودکش باید به بالاترین نقطه از پشت بام هدایت شود. نصب دودکش دیواری برای هر نوع سیستم گرمایشی پکیج، شومینه و آبگرمکن دیواری ۱۵ سانتی‌متر و برای دودکش بخاری و آبگرمکن زمینی قطر دودکش بایستی ۱۰ سانتی‌متر می‌باشد. اما دودکش دیوار کاذب و حمام دستشویی نیز ۵ سانتی‌متر است.
مرحله لوله کشی گاز
لوله کشی گاز باید بر طبق اصول و قوانین شرکت گاز و با مجوز و تأییدیه کارشناسی این اداره صورت بگیرد. ایمن بودن لوله کشی گاز یکی از مهم‌ترین مواردی است که امنیت ساکنین ساختمان را به صورت مستقیم تحت تأثیر خود قرار خواهد داد. بنابراین برای ایمنی بودن و استاندارد‌سازی این بخش از مراحل ساختمان‌سازی بایستی تمامی اصول این مرحله را مو به مو رعایت کرد.
لوله کشی فاضلاب
فاضلاب کشی و یا لوله کشی فاضلاب برای حمام و سرویس‌های بهداشتی نیز در این مرحله انجام می‌شود. پیدا کردن مسیر درست برای عبور لوله‌های فاضلاب از عهده مهندس ناظر بر خواهد آمد. در صورت عبور فاضلاب به شیوه غیر اصولی بعد‌ها صاحب خانه و ساکنین ساختمان را درگیر مشکلات متعددی همچون گیر کردن فاضلاب خواهد کرد.
مثلاً برای لوله نمره ۱۰ یا مشهور به لوله ۱۰ سانتی‌متری که ۱۰ برابر آن یک متر می‌شود بایستی یک بست استفاده شود.. پس برای هر متر لوله فاضلاب استفاده شده در سیستم فاضلاب کشی یک عدد بست ثابت استفاده می‌گردد. همچنین برای هر طبقه یک بست متحرک نیز باید بکار برده شود. همچنین از زانو ۴۵ درجه برای رایز‌های فاضلاب استفاده می‌کنند.
مرحله لوله کشی برای عبور سیم و سیم کشی
لوله کشی وسیم کشی برق ساختمان نیز بایستی در دو مرحله انجام شود. در لوله کشی سیم برق محل عبور سیم کشی را مشخص می‌کنند. البته شبکه‌ای از لوله کشی برق در زمان ساخت و بتن‌ریزی سقف‌ها باید انجام گردد. لوله سیم کشی وظیفه محافظت از سیم‌ها را داشته و مسیر آن‌ها را تعیین خواهد کرد.
اگر ساختمان شما قرار است مجهز به آسانسور و یا تأسیسات آتش نشانی باشد بایستی در این مرحله اقدامات لازم صورت بگیرد. تأمین آب و محل قرار‌گیری کپسول‌های آتش نشانی در این مرحله صورت می گیرد. همچنین اجرای آهن کشی برای ساختمان سه طبقه و بیشتر و نصب اتاقک آسانسور نیز در این مرحله انجام می‌شوند.
سیمان کاری از مراحل ساختمان‌سازی
منظور از سیمان کاری پوشش برخی از قسمت‌ها برای حفاظت در برابر فشار و یا برخورد و برای محافظت از این قسمت‌ها در اجرای فاز‌های بعدی است. سیمان کاری برای بخشی از کف ساختمان که لوله‌های سیم کشی و… از آنجا عبور داده شده‌اند ضرورت دارد. همچنین سیمان کاری بخش بیرونی ساختمان نیز پس از دیوارکشی نیز صورت می‌گیرد. بخش‌های دیگر مانند سیمان کشی دور دودکش و کانال کولر نیز در این مرحله انجام می‌شوند.
سیمان کشی دیوار‌های بیرونی زمانی انجام می‌شود که کاربر تکمیل نمای ساختمانی را نیاز نداند. چنانچه نمای ساختمان در دستور کار باشد نیازی به سیمان کشی نیست.
نصب فریم چهارچوب درب و پنجره
نصب چهارچوب‌های درب و پنجره از مراحل ساختمان‌سازی است که در فاز تأسیسات اجرا می‌شود. بدنه و چهارچوب باید با گل و گچ پوشش داده شود تا ظرأفت کار رعایت گردد. به همین دلیل در این بخش چهارچوب‌ها باید به دیوار متصل شوند.
ساخت نما یا نما کاری یا اجرای نما
اجرای نمای ساختمان پس از نصب فریم درب و پنجره صورت می‌گیرد. نمای ساختمان ممکن اس از سنگ یا آجر نما و یا از کامپوزیت و دیگر مصالح‌های مختلف باشد. معماران مانور زیادی بر روی نمای ساختمان می‌دهند. در طراحی ساختمان بخش طراحی نما به صورت جداگانه انجام می‌شود.
کف‌سازی و عایق‌بندی کف
در انجام مراحل ساختمان‌سازی برخی از مراحل به صورت دو مرحله‌ای خواهد بود. به طور کلی کف‌سازی ساختمان در دو مرحله انجام می‌شود. برای عایق سرویس بهداشتی و حمام از ایزوگام و یا عایق رطوبتی استفاده می‌گردد. از پوکه نیز برای پوشش کف قبل از جایگذاری سرامیک و کاشی استفاده می‌کنند. منظور از کف‌سازی آماده کردن کف برای اجرای سطح نهایی کار و قابل استفاده کاربر می‌باشد.
گچ و خاک یا ملات اندوده و زیر‌سازی گچ کاری
پس از انجام تمامی مراحل فوق نوبت به یکی از مراحل ساختمان‌سازی در فاز دوم خواهیم رسید. با گچ و خاک یا گل و گچ این فاز را به انتها می‌رسانیم. گچ کاری برای صاف کردن دیوار‌ها زیبا‌سازی و انجام مراحل ظرأفت کاری بسیار مهم است. بنابراین ابتدا باید سطح را برای پذیرش گچ آماده کرد. پس از انجام این مرحله وارد فاز سوم خواهیم شد.
فاز سوم از مراحل ساختمان‌سازی
پس از پایان گل و گچ کاری و خشک شدن آن نوبت به ظرأفت کاری یا نازک کاری ساختمان می‌رسیم. به این معنی ساختمان کم کم وارد مرحله‌ای خواهد شد که بتوان در آن سکونت کرد. در این مرحله سلیقه کاربر در اولویت است. البته برای داشتن محیط داخلی زیباتر می‌توان از کارشناسان و متخصصان دکوراسیون داخلی کمک گرفت. در ادامه مراحل فاز شوم جزء مراحل پایانی از مجموع مراحل ساختمان‌سازی می‌باشند.
کاشی کاری و سرامیک کاری
قبل از انجام گچکاری و پس از پایان گل و گچ کاری مرحله نصب کاشی برای پوشش دیوار محل‌هایی که دارای رطوبت هستند شروع می‌شوند. مانند آشپزخانه و حمام و دستشویی که در معرض رطوبت قرار دارند. سرامیک نیز برای کف ساختمان استفاده می‌گردند. سرامیک دارای ابعاد بزرگتر و کاشی دارای ابعاد کوچکتری هستند. همچنین دارای تنوع در طرح و رنگ می‌باشند که برای جلوه بیشتر فضای داخلی از نوع مرغوب آن باید استفاده شود.
گچ کاری و نازک کاری
معمولاً بعد از نصب کاشی و سرامیک مرحله گچ کاری انجام می‌شود. البته در مواردی که زمان برای آیتم کاربر ساختمان بسیار مهم باشد می‌تواند مرحله کاشی و سرامیک کاری را با مرحله گچ کاری به صورت همزمان انجام داد. همچنین گچبری و نازک کاری در این مرحله انجام می‌گردد.
نصب کابینت و کمد دیواری
کابینت آشپزخانه و سرویس بهداشتی و کمد‌های دیواری در این مرحله از فاز سوم اجرا می‌شوند. کابینت کاری یکی از مراحل ساختمان‌سازی می باشد که معمولاً وقت زیادی از زمان سفارش تا نصب آن مورد نیاز است. بنابراین قبل از رسیدن به فاز سوم حتماً نوع و مدل کابینت را انتخاب کرده و با کارگاه مد نظر قرارداد ببندید. به این صورت در این زمان سر وقت کابینت آشپزخانه و سرویس بهداشتی و کمد‌های شما نصب و راه‌اندازی خواهند شد.
نصب درب و پنجره
نصب درب حمام و دستشویی، اتاق‌ها و پنجره‌های داخلی نیز در این مرحله انجام می‌شوند. معمولاً نصب درب کمی دیرتر از نصب پنجره انجام می‌گردد. چون رفت و آمد‌هایی مختلف ممکن است بر روی درب‌ها خط و خش ایجاد کند. اما نصب پنجره و شیشه‌ها و رگلاژ کردن آن‌ها در این مرحله می‌باشد.
نقاشی و دکوراسیون داخلی
منظور از نقاشی و دکوراسیون داخلی رنگ کردن دیوار‌ها و یا استفاده از کاغذ دیواری و سایر پوشش‌های دیواری برای زیبا‌سازی محیط داخلی است. در این مورد ممکن است کاربر ساختمان این وظیفه را بر دوش معمار و یا دکورات می‌گذارند و یا ممکن است خود اقدام به طراحی دکوراسیون کنند.
جمع‌بندی
مراحل ساختمان‌سازی طبق آیین‌نامه اجرایی کمی متفاوت‌تر از اجرای مراحل به صورت معمول می باشد. هر یک از مراحل ساختمان‌سازی دارای اهمیت زیادی است. اما مهم‌ترین مرحله از نظر معماران و کارشناسان مرحله اول اجرای و ساخت فونداسیون و پی ساختمان نام دارد.
مراحل ساختمان‌سازی طبق آیین‌نامه اجرایی کمی متفاوت‌تر از اجرای مراحل به صورت معمول می باشد. هر یک از مراحل ساختمان‌سازی دارای اهمیت زیادی است. اما مهم‌ترین مرحله از نظر معماران و کارشناسان مرحله اول اجرای و ساخت فونداسیون و پی ساختمان نام دارد.
پس از آن بر اساس نوع کاربری ساختمان و استفاده مفید از فضا برای طراحی داخلی بسیار مهم است. یک زمین صد متری را در نظر داشته باشید و مهندس معمار با تجربه بهترین ساختمان با بیشترین فضا را در این قطعه زمین طراحی خواهد کرد. اما اگر تجربه و تخصصی در ساخت ساختمان در این زمین به کارگیری نشود ممکن است فضای ساخته شد کوچکتر و در اصطلاح فضای پرت بیشتری داشته باشد.