مقدمه:
تا به حال به ساختار استخوان پرندگان فکر کردید ؟ علت سبک بال بودن پرندگان و در عین حال قوی بودن بال های آنها ساختار استخوان بندی شان است که داخل استخوان حفره بندی شده و قشای بیرون آن مستحکم است ، ایده اولیه سقف های کوبیاکس نیز از بافت استخوان پرندگان گرفته شده است.
بافت استخوانی پرندگان
سقف کوبیاکس چیست ؟
سقف کوبیاکس یک سقف محبوب و مدرن است که از گروهِ سقف های مجوف با قالب های ماندگار محسوب میگردد ؛ عملکرد و اجرای این سقف همانند دال های دوطرفه است و بار های وارد بر سقف توسط عملکرد باربری 2 محوره ، به تیر های اصلی منتقل میگردد ، تفاوت اصلی این سقف با دال بتن آرمه این است که درون هسته مرکزی سقف کوبیاکس توخالی بوده و توسط المان های کوبیاکس پر و سبک سازی میشود . و از آنجا که این بتن مرکزی کاربرد سازه ای ندارد ، سقف کوبیاکس موجب صرفه جویی اقتصادی ، سبک سازی و در نتیجه مقاومت بیشتر سازه در برابر زلزله میشود .
سقف های کوبیاکس دو نوع ماژول دارند : گوی های تخت ( Slim line ) و گوی های کروی ( Eco Line ) که جنس این ماژول ها از پلی اتیلن بازیافتی یا پلی پروپیلن است ؛ ابعاد و ویژگی این ماژول ها به شرح زیر است :
- ماژول نوع تخت ( Slim Line )
این ماژول ها هنگامی استفاده میشوند که هدف اجرای سقف با ضخامت کم باشد ؛ ارتفاع قفسه ها در این حالت بین 10 تا 22 سانتیمتر میباشد و ضخامت تمام شده دال بتنی نیز در حدود 30 تا 35 سانتی متر است .
- ماژول نوع کروی ( Eco Line )
این ماژول ها هنگامی که هدف اجرای دهانه های بلند بتنی باشد مورد استفاده قرار میگیرند و ارتفاع قفسه ها 18 تا 45 سانتیمتر بوده و ضخامت تمام شده دال بتنی نیز در حدود 35 تا 60 سانتیمتر است .
قابل ذکر است است که این ماژول ها معمولا شامل 7 عدد گوی کوبیاکس هستند و طولی در حدود 2 الی 3 متر دارند که بستگی به برند تولید کننده آن دارد .
انواع مدل های تخت و کروی کوبیاکس
اجزای تشکیل دهنده این سقف عبارت اند از :
- ماژول های قفسه ای ( گوی توخالی که داخل خرپا های فولادی نوع AII قرار گرفته اند )
- شبکه مش تحتانی و فوقانی ( مدول های قفسه ای میان این دو شبکه قرار میگیرند )
- بتن ( توسط باکت ، پمپ بتن و… این بتن ریزی انجام میگردد )
ماژول های کوبیاکس
مراحل اجرای سقف کوبیاکس :
- قالب بندی زیر کار و نصب پایه های اطمینان مطابق با مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
- اجرای آرماتور بندی شبکه تحتانی به همراه رعایت اسپیسر گذاری جهت ایجاد کاور بتن
- جا نمایی ماژول های کوبیاکس و کنترل اتصال آنها به یکدیگر و به شبکه آرماتور تحتانی
- اجرای شبکه آرماتور بندی فوقانی
- بتن ریزی سقف به همراه ویبره و کنترل اسلامپ مطابق با نقشه های اجرایی و عمل آوری بتن
- برداشت پایه های اطمینان و قالب های تحتانی
سقف کوبیاکس
بتن ریزی مرحله اول و ویبره همزمان آن
سقف های کوبیاکس نوعی دال تخت محسوب میشوند و طبق آیین نامه لرزه ای 2800 ، تنها مجاز هستیم تا 3 طبقه از این سقف ها استفاده کنیم ، در صورتی که تعداد طبقات تا 15 طبقه افزایش یابد ، ملزم به طراحی و اجرای دیوار برشی بتن مسلح هستیم .
نکات اجرایی:
- ضخامت بتن دال در اطراف گوی ها حداقل 5 سانتیمتر است .
- محل باز شو ها و داکت های تاسیساتی بر روی دال باید مشخص، ارماتور بندی و قالب بندی شود .
- برای پر شدن زیر گوی ها از بتن ، باید از روان کننده استفاده نمود و همچنین بتن استفاده شده باید دارای اسلامپی بین 100 الی 120 میلیمتر باشد .
- دقت کنید که ماژول ها به درستی به سفره آرماتور پایینی بسته شوند و همچنین خرپای ماژول ها سالم و یکپارچه باشند ، تا هنگام بتن ریزی توپ های کوبیاکس در بتن معلق نشوند .
- اطراف ستون ها و دیوار های برشی که احتمال ردخداد برش پانچ وجود دارد ، دال باید به صورت توپر و بدون گوی کوبیاکس اجرا شود .
مزایای سقف کوبیاکس :
- کاهش مصرف بتن در سقف .
- سبک سازی سازه و کاهش ستون گذاری ها تا 45 درصد و کاهش ضخامت دیوار برشی .
- افزایش سرعت اجرا .
- حذف آویز تیر ها و در نتیجه کاهش هزینه اجرای تاسیسات .
- امکان اجرای کنسول های بلند تا 6 متر طول .
- کاهش بار های وارده بر فونداسیون تا 30 درصد و در نتیجه طراحی و اجرای پی اقتصادی تر خواهد بود.
- مقاومت بالا در برابر بار های بهره برداری و خیز به علت عملکرد سازه ای دو محوره .
به علت کاهش ضخامت سقف ها ، ارتفاع کل سازه کاهش میابد و در نتیجه حجم گودبرداری نیز کمتر میشود
معایت سقف کوبیاکس :
- این سقف در پروژه های کوچیک توجیه اقتصادی ندارد .
- در آیین نامه های زلزله در حال حاضر استاندارد کاملی برای این سقف تعریف نشده است .
- در صورتی که توپ های کوبیاکس هنگام بتن ریزی در بروند ، کنترل ضخامت سقف به مشکل خواهد خورد و توپ ها در بتن شناور میشوند
- معمولا در مقایسه با سقف وافل میزان بیشتری میلگرد مصرف خواهد کرد
- این سقف نیاز به ویبره صحیح و روان کننده دارد ، در صورتی که بتن زیر توپ ها را پر نکند ، کاور سقف تامین نمیشود
- دستمزد اجرای سقف کوبیاکس نسبت به سقف های وافل و تیرچه بلوک بیشتر میباشد
- قالب های وافل قابل استفاده مجدد هستند ، اما المان های کوبیاکس برای هر طبقه باید مجدد خریداری شوند
- وزن سقف کوبیاکس از وزن سقف وافل بیشتر است اما وافل عایق صوتی و حرارتی خوبی نیست و نیاز به اجری سقف کاذب کناف دارد ، بلعکس کوبیاکس عایق مناسبی برای صوت و حرارت است .
- در سقف کوبیاکس نیاز به اجرای قالب بندی کف میباشد اما در سقف وافل خود قالب های وافل نقش زیر سازی را هم دارند و نیازی به کف سازی مجدد نمیباشد .
بتن ریزی سقف کوبیاکس در دو مرحله انجام میگردد اما در سقف وافل در یک مرحله بتن ریزی صورت میپذیرد